Ιστορία = συγχρονική διαχρονία, ή διαχρονική συγχρονία

Συμβολα ταμπου, ο σταυρος, η θυσια

με αφορμή τη Μεγάλη Εβδομάδα

Η θυσία είναι παραξηγημένη έννοια.

Μακροκοσμικά και παναθρώπινα,  πρέπει να γίνει κατανοητή απ΄την οπτική γωνία της θεϊκής φύσης, ή τουλάχιστον της «ηρωικής»: Θυσιάζεται μόνο αυτός που για κάποιο λόγο φέρει μια εσωτερική επιταγή, ένα θεϊκό πνεύμα Σωτηρίας του κόσμου, μια σοφόκλεια αίσθηση του Χρέους, μια σολωμική έκφραση της Ανάγκης, μια μητρική πλήρωση του Ὑπηρετεῖν κτλ κτλ, μια υπερκόσμια ανάταση.  Όποιος, τη στιγμή που θυσιάζει ή θυσιάζεται,  ξέρει ότι θυσιάζεται, τότε, δεν πρόκειται για θυσία, αλλά για προϊόν αυτολύπησης, εγωισμού, αναποτελεσματικής και εφετζίδικης αυτοπροβολής. Θυσία είναι η πεμπτουσία ενός ανώτερου και ποιοτικού εσωτερικού δοῦναι και λαβεῖν, ανάγκης και αμοιβής. Ορίζει μια άλλη ηθική, αυτή της ανιδιοτελούς ιδιοτέλειας.

Στην καθημερινότητα, ζούμε καθημερινούς θανάτους, βιώνουμε μικρές ή μέγιστες απώλειες, η ύπαρξή μας καθορίζεται απ αυτές. Είμαστε προσηλωμένοι στον πόνο και όχι στη χαρά. Σ΄ αυτό που χάσαμε και όχι στη χαρά που το ζήσαμε. Σε αυτά που απορρίψαμε κατά τη διαδικασία της Επιλογής μας και όχι σ΄ αυτά στα οποία καταλήξαμε. Σ΄ αυτά που θυσιάσαμε πονώντας και όχι σ΄ αυτά που επιλέξαμε να προσφέρουμε υπερέχοντας. Κοιτάζουμε εμμονικά το σταυρό, και αυτόν ως ανθρώπινη καταδίκη, και όχι την ανάσταση. Το μέσο και όχι τη δημιουργία,  την καινότητα ή την αγιότητα. Αρεσκόμαστε στη θυματοποίηση δέσμιοι ενός δικτύου  ανελευθεριών (πόσο μάλλον όταν αυτές είναι αποτελέσμα δικών μας επιλογών) και φοβόμαστε να τολμήσουμε. Μετράμε τις πολλές υποχρεώσεις, τα διλήμματα, άγχη, αδιέξοδα, πλάνες ή και αρνητικά δεδομένα, ανεπάρκειες και ελλείμματα.... Σταυροί, σταυροί, σταυροί.

Για όσους είναι εκτός θρησκευτικού βιώματος, ο σταυρός ως χριστιανικό σύμβολο απορρίπτεται με περιφρόνηση.  Για όσους διακατέχονται από θρησκευτικό δέος, ο σταυρός ταυτίζεται με τη διαρκή θλίψη, με τον διαρκή πόνο, τις διαρκείς δυσκολίες, το διαρκές φορτίο, τη διαρκή θυσία, το διαρκές δεσμωτήριο της ψυχής, του πνεύματος και του σώματος, το διαρκή θάνατο της χαράς, της αγάπης, της ζωής.

Έχει επικρατήσει η τελεολογική άποψη ότι η θυσία είναι αυτοσκοπός για την όποια σωτηρία. Απ΄τη στιγμή που το σύμβολο αποκτά διάρκεια και την μονιμότητα ως αξία, γίνεται τέλος (σκοπός) και όργανο επιβολής.

Και όλα αυτά, ναι, εξυπηρετούν ανθρώπινες κρατούσες ιδεολογίες. Στην πραγματικότητα, στη χριστιανική πίστη και θεολογία, ο σταυρός δεν έχει/ φέρει διάρκεια. Ο σκοπός, (για τους τελεολογικά σκεπτόμενους) δεν είναι ο σταυρός (θάνατος), αλλά η ζωή, η χαρά, η ανάσταση. Σ αυτήν ανήκει η διάρκεια, έως και η αιωνιότητα. Αλλά ακόμα και μη  τελεολογικά, στη χριστιανική θεώρηση προέχει η διαρκής καινή δημιουργία. Ο σταυρός λειτουργεί ως θεϊκή συνθήκη του creatio novo, creatio ex nihilio, της καινής κτίσης, της δημιουργίας εκ του μηδενός, της ανάστασης, και όχι creation ex vetere (δημιουργία εκ του παλαιού) εφόσον το παλαιό έχει χαθεί. Στον άνθρωπο έχει δωρηθεί το καινούριο και είναι θέμα δικής του επιλογής αν θα εστιάζει στο παρωχημένο και παλαιό, ή στη νέα κτίση.

.

Τον Ηράκλειτο και τον Παρμενίδη τους ξεχάσαμε, τους σοφιστές τους περάσαμε στο περιθώριο γρήγορα γρήγορα,  τον Επίκουρο τον απορρίψαμε, τον Θεό τον «σκοτώσαμε». Ας όψεται η ματαιοδοξία, η πλάνη, ο φιλελευθερισμός. Ας κάνουμε λοιπόν τον ... σταυρό μας.